Rys historyczny

W dniu 8 lutego 1957 roku powstał Okręg Warszawski PZŻ. Pierwsze zebranie tymczasowego Zarządu  odbyło się 18 lutego 1957 r. Pierwszą siedzibą był adres ul. Rozbrat 26. W dniu 18 września 1957 roku zostało w Warszawie zarejestrowane stowarzyszenie pod nazwą Okręg Warszawski PZŻ. Członkami Okręgu zostało 5 klubów żeglarskich: YKP Warszawa, AZS Warszawa, KS Sparta, WKŻ Stal, SŻ  PTTK OSŁ Zegrze. W 1966 roku została zmieniona nazwa Okręgu na Warszawski Okręgowy Związek Żeglarski. Nazwa Warszawsko-Mazowiecki Okręgowy Związek Żeglarski została wprowadzona w  2002 r.  Związek posługuje się skrótem WOZŻ. Związek kilkakrotnie zmieniał swoją siedzibę. Kolejne siedziby Okręgu po ul. Rozbrat to: ul. Wioślarska, ul. Nowogrodzka, ul. Ciołka. Obecna siedziba WOZŻ mieści się w MOS-2 przy ul. Wal Miedzeszyński 397.   

W początkowym okresie działalności nastąpił bardzo szybki wzrost liczby klubów należących do WOZŻ. W połowie lat 60-tych były już 53 kluby.  W latach 70-tych i 80-tych liczba klubów nadal wzrastała i osiągnęła liczbę 93 klubów. W latach 90-tych XX wieku i na początku XXI wieku nastąpił duży spadek liczby klubów osiągając liczbę w 2010 roku liczbę 27 klubów. Od kilku lat notuje się ponowny wzrost liczby klubów i liczby ich członków.  Najbardziej liczne kluby Okręgu to: YKP Warszawa, KS Spójnia Warszawa, HOW Warszawa, Jacht Klub PW,  MKS „Dwójka” Warszawa. Spośród 40 klubów należących obecnie do WOZŻ, 18 klubów należy do PZŻ.  

Przez cały, prawie 70. letni, okres działalności Okręg bardzo aktywnie i w szerokim zakresie realizował zadania w żeglarskich obszarach: sportu, szkolenia, rekreacji i turystyki oraz administracji. Żeglarze stowarzyszeni w WOZŻ bardzo aktywnie uczestniczyli w działalności PZŻ. Licznie reprezentowali Okręg na kolejnych Sejmikach PZŻ. Wielu z nich pełniło zaszczytne funkcje w kolejnych władzach PZŻ:

Bardzo wielu działaczy WOZŻ na przestrzeni wielu kadencji władz PZŻ było członkami Zarządu PZŻ, Komisji Rewizyjnej PZŻ, Sądu Związkowego PZŻ,  Komisji szkolenia, Komisji morskiej, Komisji śródlądowej oraz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.  Najbardziej aktywnie działający to: Janusz Arszyłowicz, Marek Berkowski, Jacek Czajewski, Zbigniew Chodnikiewicz, Zbigniew Dąbrowski, Sławomir Kalinowski, Andrzej Pawluch, Jacek Waszczuk. 

Część klubów stowarzyszonych w WOZŻ już w latach 50-tych prowadziło bardzo aktywną działalność sportową. Początkowo pływając na Wiśle, a od 1964 roku na Zalewie Zegrzyńskim. Żeglarze sportowi osiągali sukcesy nie tylko w Polsce ale także na zagranicznych akwenach. Zdobywali pierwsze medale na Mistrzostwach Świata i Mistrzostwa Europy, a także dziesiątki tytułów na Mistrzostwach Polski oraz w regatach regionalnych.  Od 1968 roku z drobnymi przerwami żeglarze z WOZŻ uczestniczyli w Igrzyskach Olimpijskich.  Łącznie w Igrzyskach Olimpijskich startowało 21 żeglarzy z WOZŻ. Zdobyli największą liczbę medali olimpijskich spośród wszystkich OZŻ-tów.  Od wielu lat kluby sportowe stowarzyszone w WOZŻ należą do ścisłej czołówki żeglarskich klubów sportowych Polski. Największe sukcesy sportowe osiągnęły kluby: YKP Warszawa, MKS „Dwójka” Warszawa, AZS Warszawa, KS Spójnia Warszawa, UKS FIR. Na przestrzeni ok. 70. lat Żeglarze z WOZŻ zdobyli  3 medale olimpijskie, ponad 100 tytułów Mistrzów Świata i Europy i ponad 1000 pozostałych tytułów mistrzowskich.

Tak wspaniałe wyniki sportowe zostały osiągnięte dzięki znakomitej wiedzy i bardzo zaangażowanej pracy trenów w Klubach sportowych WOZŻ. 

W ciągu całego okresu działalności szkolenie żeglarskie było najbardziej rozwiniętą dziedziną WOZŻ. Szkolenie było i jest prowadzone w zakresie: szkolenia i egzaminów na patenty żeglarskie śródlądowe, morskie oraz lodowe,  szkolenia na stopnie instruktorskie żeglarstwa powszechnego, sportowego i lodowego,  szkolenia żeglarskie dzieci i młodzieży. WOZŻ jest jedynym z pośród wszystkich OZŻ-tów w którym szkolenie żeglarskie było prowadzone w tak szerokim zakresie specjalności.   

Kursy i egzaminy żeglarskie  –  ponad  2 000 

Kursy i egzaminy instruktorskie –  ponad  150

Patenty żeglarskie i lodowe  –  ok. 40 000

Patenty instruktorskie –  ok. 1 000 

Uzyskanie tak niezwykle wysokich wyników szkoleniowych nie byłoby możliwe bez wielkiego zaangażowania instruktorskiej kadry szkoleniowej działającej w Klubach i w Komisji szkolenia WOZŻ.  Część instruktorów prowadziła także działalność szkoleniową i organizacyjną w Komisji szkolenia PZŻ i w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Obecnie WOZŻ posiada jacht żaglowy Solina 27 oraz jacht motorowy, wykorzystywane do szkolenia na patenty żeglarskie, motorowodne oraz do szkolenia instruktorskiego. Przez wiele lat szkolenie morskie było prowadzone na jachtach morskich kl. Opal  Conrad – 45: „WARS” i MOKOTÓW”. Niestety bardzo duże koszty utrzymania drewnianych jachtów zmusiły WOZŻ do ich sprzedaży.

Od szeregu lat WOZŻ prowadzi szkolenie dzieci w organizowanym przez PZŻ programie Polsailing. Koordynatorem programu w Okręgu jest Sławomir Kalinowski. Program był i jest realizowany w kl. Optymist oraz w windsurfingu. Instruktorzy sportu wraz młodymi sportowcami pracującym w formie wolontariatu wyszkolili ponad 1000 dzieci.

Wielu członków WOZŻ opracowało szereg publikacji i podręczników żeglarskich. Spośród nich na szczególne wyróżnienie zasługują: Marek Berkowski, Zbigniew Chodnikiewicz, Jacek Czajewski, Jerzy Dąbrowski, Zbigniew Dąbrowski, Jerzy Durejko, Andrzej Kolaszewski, Wojciech Kuźnicki, Czesław Marchaj, Jerzy Pieśniewski. 

Bardzo szeroką i aktywną działalność prowadziły także kluby i OZŻ w tematyce rekreacji i turystyki żeglarskiej. Początkowo były to rejsy po Wiśle. Powstały w latach 60-tych Zalew Zegrzyński i rozwijająca się infrastruktura żeglarska na Wlk. Jez. Mazurskich umożliwiły w szerokim zakresie powszechne uprawianie żeglarstwa. Oprócz tych akwenów bardzo popularne były także rejsy rzekami Narwią i Pisą na Mazury. Corocznie tysiące żeglarzy z WOZŻ pływało po tych akwenach. Rozwijała się także  turystyka morska, początkowo na Bałtyku i na Morzy Północnym, a w późniejszym czasie na Morzu Śródziemnym i  innych akwenach morskich. Z WOZŻ wywodzą się wspaniali kapitanowie: Bolesław Kowalski prowadzący w l. 60-tych rejs jachtem „Śmiały” dookoła obu Ameryk, Krzysztof Baranowski samotnie opływający na początku l. 70-tych kulę ziemską na jachcie „Polonez”  oraz wielu innych kapitanów prowadzących łącznie ponad 1500 rejsów morskich.   

Oprócz żeglowania turystycznego, WOZŻ oraz kluby żeglarskie organizowały różnego typu regaty żeglarskie, początkowo na Wiśle, potem na Zalewie Zegrzyńskim obecnie Jeziorze Zegrzyńskim. Przez szereg lat w regatach wykorzystywane były jachty Omega zarówno w załogach zespołowych jak i indywidualnie (regaty samotników). Pod koniec lat 70-tych w regatach zaczęły startować klasy kabinowe. Corocznie organizowanych było co najmniej kilkanaście regat. Regaty te, już w trochę mniejszym wymiarze, są organizowane do dnia dzisiejszego. Z WOZZ wywodzą się, odznaczani wielokrotnie przez Zarząd Okręgu, znakomici projektanci jachtów żaglowych:  Andrzej Skrzat  i Jerzy Pieśniewski.  Przez kilkadziesiąt lat  WOZŻ posiadał statek motorowy „Mewa” wykorzystywany do organizacji i sędziowania regat. Łącznie w ponad 800 regatach uczestniczyło ponad 40 000 żeglarzy. Najbardziej zasłużeni organizatorzy tych regat oraz sędziowie to: Igor Rubinkowski, Jacek Paluszkiewicz, Jacek Orliński, Grzegorz Guzowski, Marek Gałaj, Jacek Kotkiewicz.

Bardzo ważną rolę w działalności WOZŻ pełniło i nadal pełni Biuro WOZŻ. Aktywna  komunikacja z członkami Okręgu oraz ich ewidencja, korespondencja z instytucjami państwowymi i związkowymi, wystawianie patentów żeglarskich (do 2005 r.) oraz książeczek żeglarskich, ewidencja egzaminów żeglarskich i instruktorskich, organizacja imprez żeglarskich, regat i rejsów. Biuro prowadziło rejestr jachtów żaglowych. Pierwsza litera numeru rejestracyjnego „V” a następnie „WZ” to numery WOZZ. Nadzór nad rejestrem oraz stanem technicznym jachtów prowadziła grupa inspektorów technicznych. Najbardziej zasłużeni inspektorzy to Igor Rubinkowski, Bogdan Helm oraz Witold Chmielak. Przez cały okres działalności Biuro obsługuje i wspomaga działanie Władz WOZŻ. Prawie od początku powstania WOZŻ do końca lat 90-tych kierownikiem Biura była Barbara Cynalewska. Kolejni kierownicy Biura to Waldemar Przykaza, Beata Jaskot oraz pełniący obecnie tę funkcję Włodzimierz Wyrzykowski.